Radio uživo
Info table o građevinama prestonog Kragujevca (1818-1841), koje su 2022. godine postavljene na 12 lokacija, konstanto nu na meti vandala, ukazuju iz kragujevačkog Zavoda za zaštitu spomenika kulture. "Devastiranje obeležja koja govore o značaju Kragujevca od strane pojedinih stanovnika našeg grada u direktnoj je suprotnosti sa težnjom većine naših sugrađana ka očuvanju zajedničke i izuzetno vredne nacionale baštine, utkane u svakodnevni život svakog od nas", navodi se u saopštenju uz apel građanima i nadležnim institucijama da zajednički učestvuju u širenju svesti o potrebi njihovog očuvanja.
Saopštenje za javnost Zavoda za zaštitu spomenika kulture povodom vandalizovanja info tabli o građevinama prestonog Kragujevca (1818-1841) u nastavku prenosimo u celosti:
Nakon viševekovne osmanske vladavine u Srbiji, na Narodnoj skupštini 1818. godine Kragujevac je izabran za prvu prestonicu obnovljene srpske države. U naredne dve decenije naš grad postao je političko, vojno, versko, obrazovno i kulturno središte Kneževine Srbije. Gradska arhitektura bila je zahvaćena kulturnom renesansom i postepeno se menjala od tursko-istočnjačkog, preko balkansko-orijentalnog, do evropskog stila gradnje. Nažalost, većina građevina nastalih u tom periodu nije sačuvana, kako zbog razaranja u Prvom i Drugom svetskom ratu, tako i zbog nemara potonjih generacija. U svakom slučaju, činjenica da je Kragujevac bio prva prestonica moderne srpske države, često se sa ponosom pominje među stanovnicima našeg grada.
Kako se arhitektonsko nasleđe knez Miloševog Kragujevca ne bi zaboravilo, Zavod za zaštitu spomenika kulture, pod pokroviteljstvom Grada Kragujevca, tokom 2022. godine na 12 lokacija u našem gradu postavio je dvojezične (srpsko-engleske) info table o građevinama iz vremena prestonog Kragujevca (1818-1841). Međutim, uprkos opravdanom naglašavanju istorijskog značaja našeg grada, koji Kragujevčani sa pijetetom ističu, u periodu od postavljanja info tabli, pa do jula 2024. godine, one su se više puta našle na meti vandala i bile izložene većim ili manjim oštećenjima, o čemu je obaveštena i Policijska uprava.
S obzirom na to da pomenute info table pružaju, kako našim sugrađanima, tako i gostima iz zemlje i inostranstva, osnovne informacije o građevinama prestonog
Kragujevca i na taj način čuvaju sećanje na slavno doba u kome je naš grad bio prestonica Kneževine Srbije, Zavod apeluje na građane Kragujevca, a posebno na nadležne institucije da zajednički učestvuju u širenju svesti o potrebi njihovog očuvanja i zaštite, kao i na sprečavanju i kažnjavanju vandalskog uništavanja pomenutih info-tabli. Devastiranje obeležja koja govore o značaju Kragujevca od strane pojedinih stanovnika našeg grada u direktnoj je suprotnosti sa težnjom većine naših sugrađana ka očuvanju zajedničke i izuzetno vredne nacionale baštine, utkane u svakodnevni život svakog od nas.
Apel se prvenstveno upućuje jer se i pored konstantnog obnavljanja pomenutih tabli, iste uporno oštećuju i uništavaju. Odnos građana i nadležnih institucija prema kulturno-istorijskom nasleđu presudan je u očuvanju sećanja i odnosa prema prošlosti koja nas definiše. Ukoliko takva svest izostane, stalno ulaganje sredstava u sanaciju obeležja koja se svaki put iznova uništavaju gubi svaki smisao.
